Elektronik sigaraların en güvenli kullanım şekli nasıl olmalı ?

Arkadaşlar merhabalar,

Birçoğumuz, normal sigaranın daha az zararlı bir alternatifi olarak buharlamayı tercih ediyoruz. Buna rağmen buharlamanın kendi içinde barındırdığı riskleri azaltmak için gerekli dikkatin, çok da gösterilmediği kanaatindeyim. Hatta üzerinden zaman geçtikçe, bir çok basit kuralın daha fazla gözardı edildiğini maalesef görüyorum.

Bu yazıda, sağlığımız konusunda en az sıkıntı çıkaracak olan bir kullanım için nelere dikkat edilmesi gerektiğini, "klavyem" döndüğünce anlatmaya çalışacağım.

Başlıktan anlaşılacağı üzere, bu yazının hedef kitlesi, "elektronik sigaraların en güvenli kullanımı nasıl olmalı" düşüncesine sahip kişilerdir. Bu meraka sahip olmayanlar bu yazının hedef kitlesi değildir. Farklı sebeplerle bir çok sağlık sorunu yaşamış ve ateşliye geri dönmek yerine daha güvenli bir kulvarda kalmayı seçmiş birisi olarak edindiğim bilgiler, bu yazının temelini oluşturmaktadır.

Uzun bir yazıyı okumaktan sıkılacaklar için hikayenin sonunu, kısmi olarak özet geçerek başlamak istiyorum.

Aroma :
Aroma kullanmayın!

Likit:
Aromasız ve USP kalite NBase. Nic. oranı olarak ise vücudumuzun sıkıntısız olarak kaldırabildiği miktarın biraz altında nic. oranı. Bu şekilde mümkün olan minimum likit tüketimi ile nikotin doyumu sağlanması amaçlanmalı. Salt base'ler bu işe daha yatkın gözükse de bence henüz çözülmemiş handikapları var, o sebeple geleneksel nbase, şu anda daha mantıklı gözüküyor.

Atomizer :
Kaliteli SS304 ya da SS316 çelikten üretilmiş bir RDA. Likitin conta, izolatör gibi materyallere teması minimum olmalı ya da hiç olmamalı...

Tel :
Kaliteli üreticilerden temin edilmiş SS316 yada Kanthal A1.

Pamuk :
Beyazlatılmamış ve sertifikalı organik pamuk. Ve ileride bahsi geçeceği üzere Muji kesinlikle organik pamuk değildir, kullanılmasını tavsiye etmiyorum.

İçim şekli :
Minimum likit tüketimi yapmılması koşulu ile MTL ya da DL olması çok farketmiyor ama DL içim sırasında doğası gereği çok daha fazla likit tüketiliyor. O sebeple mümkünse MTL içim tarzı tercih edilmeli.

Mod/Pil :
Sıkıntısız herhangi bir regüle mod/pil kombinasyonu işinizi görecektir. Hatta "Pico candır!" ...

Güç/Sıcaklık :
Hem ağız/dişeti hem de zararlı kimyasalların minimumda tutulması açısından kesinlikle soğuk-ılık buhar tercih edilmeli. Sıcak olarak üretildikten sonra driptipler vasıtası ile soğutulan buharın çok bir manası yok, bu şekilde zararlı kimyasallar yok edilmiş değil, sadece soğutulmuş oluyor...

Kendi adıma en güvenilir bulduğum yapılandırmam ise şu şekilde:
MMM NBase, IDA RDA Atomizer, Temco SS316 Tel, KohGenDo organik pamuk, Pico, MTL, ~12W (28GA tel, 2.0mm-2.5mm klavuz, 5-6 sarım)

Yukarıdaki özet girişten sonra biraz daha detaylı olarak konuların üzerinden geçelim:

- AROMA:
Aroma dediğimiz şey tek bir adet kimyasal bileşik değildir. Onlarca faklı kimyasalın meydana getirdiği bir komplekstir. Kullandığımız tüm aromalar gıda aromasıdır ve sindirim sisteminden geçerek tüketilmek üzere yapılmışlardır. Nerede ise 250 °C sıcaklıklara ısıtılarak kullanmak ve doğrudan ciğerler üzerinden kana karışmak üzere üretilmemişlerdir.
Propilen Glikol, Bitkisel Gliserin ve Nic. bile çok uzun zamandır(keşifleri ve kullanımları rahatlıkla 100 seneyi hatta daha fazlasını buluyor) hayatımızda olmasına rağmen uzun vadeli etkileri hakkında net bir şey söyleyemiyoruz. Sayısı onları bulabilen bir çok kimyasaldan oluşan tek bir aromanın, solunum yolu ile kullanımasının güvenilirliği konusunda bir şey söylemek ise şu an için mümkün değil. Aromalarda kullanılan bazı bileşiklerin solunum toksistesi(etil vanilin, cinnemaldehyde, diasetil, bütirik asit v.b.)hakkında elimizde kısmi veri olsa da kompleks bir aromada kullanılmış olması muhtemel belkide sayısı yüzleri aşan kimyasalın hem ısıtılıp hem de ciğerlere çekilmesi sonucu ne olacağını kimse bilmiyor.

Buna rağmen, (her ne kadar seyreltilmiş olsalar da) %20'leri bulan aroma oranlı reçetelerin havalarda uçuştuğunu görüyoruz. Amaç vucudumuzu mümkün olduğunca az kimyasala maruz bırakmak olmasına rağmen, etkileri bilinmeyen ve onlarca farklı aromalara sahip likitlerin sürekli denendiğini ve tüketildiğini görüyoruz. Riski en aza indirebilmek için en azından aroma çeşidi sayınızı ve miktarınızı kıstlayın. Aslında bu kısıtlamanın da bir garantisi yok çünkü farazi bir örnek vermek gerekirse;
* Pastane gurubu içerisindeki bir aromanın x,y,z bileşiğinden günde 100 mikrogramı vücut rahatlıkla tolore edebiliyordur.
* Tütün gurubu içerisindeki bir aromada bulunan a,b,c bileşiğini ise vücut günde ancak 1 mikrogram olarak tolore edebiliyordur.
Bu durumda tütünden %1 kullanamak, pastane gurubu aromayı %10 kullanmaktan çok daha zararlı olacaktır. Ama asıl problem, oranların ters olması(pastane 1 mikrogram, tütün 100 mikrogram) durumunda ortaya çıkacaktır. Pastane gurubu aromayı kullanan kişi, 1000 kat daha zararlı bir içeriğe maruz kalacaktır.

Yukarıdaki örnek tamamen hayali bir örnek ama gerçek dışı değil, çünkü defaatle söylendiği üzere durum şu; Kompleks bileşenlerden oluşan gıda aromalarının ısıtılarak ciğerden solunması ile ilgili elimizde tam ve güvenilir veri yok. Varolan çalışmalar ise hiç de iç açıcı değil. Vanilin solumanın toksik olduğu biliniyor, tarçın(cinnemaldehyde) solumanın ise tahriş edici olduğu ve hatta dolaylı olarak kansere yol açabileceği iddia ediliyor. Aroma konsantrasyonları ile yapılan hücre deneylerinde, kas hücrelerinin kendi kendilerini tamir yeteneklerini kaybettiğine dair çalışmalar var.

Uzun lafın kısası, aroma kullanmaktan kaçınmak gerekiyor. Eğer aromasız kullanım içim keyfini ciddi oranda etkiliyorsa, çeşit sayısı minimumda tutulmak üzere bazı aromalar belirlenmeli ve bu aromalardan da mümkün olan en az oran kullanılarak likit hazırlanmalı. Her yeni çıkan aromaya ve her yeni çıkan premium likite yönelmek, vücuda farklı farklı kimyasalları davet edip güvenli kullanım adına riski yükseltmek demek olacaktır, yapılmamalıdır.

- LİKİT:
Likit tercihinde en öncelikle yer verilmesi gereken aromasız NBase olmalıdır.

Aromalı likitlerin kullanımı, yukarıdaki AROMA başlığında da kısmen bahsedildiği üzere tercih edilmemeli. Hem içinde ne olduğunu hangi oranlarda olduğunu hiç bilmiyoruz, hemde her yeni likitte, vücudumuza etkileri bilinmeyen yeni kimyasalları davet etmiş oluyoruz. Eğer aromasız likit kullanım içim keyfini ciddi oranda etkiliyorsa, en azından içeriğini blidiğimiz ve düşük aromalı evyap likit kullanımı tercih edilmeli.

NBase tercihinde ise zaman zaman "en ucuzu kullanın zaten aralarında fark yok" şeklinde mesajlar görüyorum. Burada "ucuz kötüdür" demek gibi bir amacım yok, ki zaten kullanmanız gereken NBase bileşenleri "İlaç Sınıfı" olmak zorunda yeni belirli safsızlık kriterlerini karşılamak zorunda. Benim buradaki amacım, "arada fark yok" lafının, bu yazının amacı çerçevesinde tamamen geçersiz bir beyan olduğunun altını çizmek. Gliserin ve Glikol içerisinde safsızlık olarak, formaldehit, aseteon, klor, akrolein, agır metaller gibi bileşenler bulunabilir. "İlaç Sınıfı" olmaları bu safsızlıkların varlığına engel değildir.

İlk başladığım zamandan beri M.RCK tercih ederim ve bu tercihimdeki en önemli sebep, hem analiz raporlarının çok detaylı olması hem de bu analiz raporlarındaki zararlı madde oranların, rakiplerine oranla genellikle daha düşük olmasıdır. Bunun yanında, M.RCK'in bile USP sınıfı iki farklı gliserinini incelediğinizde, daha fazla sertifikaya sahip 104093'ün buharlamaya uygun olmadığını farkedebiliyorsunuz.

M.RCK ile daha ucuz Chemnovatic'in analiz raporlarını karşılaştırdığınızda ise safsızlık oranlarının daha yüksek olduğunu ve detaylı bir rapora sahip olmadığını farkediyorsunuz. hatta ilginç bir şekilde Chemnovatic'in bazı kişilerde sivilce, kaşıntı ve saç dökülmesi gibi şikayetlere neden olduğunu kısa bir araştırma sonucu görebilirsiniz. Bu da safsızlık oranındaki yüksekliğin, hassas bünylerde çeşitli alerjileri tetikleyen kimyasalları içerebildiğinin göstergesidir ve "arada fark yok" lafının geçerli olmadığının net bir ispatıdır.

M.RCK bileşenleri kullanın demiyorum ama alacağınız NBase ile ilgili yorumları iyi okuyun, analiz raporlarını inceleyin ve nihai kararınızı ona göre verin. Sırf merak ve yapılan reklamlara kanma gibi sebeplerle her yeni NBase ürününe yönelmeyin.

Salt Base konusundaki fikirlerim ise şu şekilde; Potansiyeli olan bir ürün olmasına rağmen, ilk üreticisi olan JUUL'un biraz şaibeli konumu, çok yüksek nikotin içeriği, vücut toleransının yapay olarak yükseltilmiş olması, içerdiği ek kimyasallar nedeni ile şimdilik temkinli yaklaşılması gerekiyor.

Nic. oranına gelecek olursak vücudumuzun sıkıntısız olarak kaldırabildiği miktarın biraz altında nic. oranı bence en mantıklı olanı. Çünkü gereğinden düşük nikotin oranı kullanımı durumunda, likit tüketimi artıyor ve kendi adıma bu yüksek likit tüketiminin zararının da dikkate alınması gerektiği kanaatindeyim. Akrolein, formadehit, klor, ağır metaller gibi safsızlıklar, bunun yanında yanlışlıkla arada sıra oluşan "Dry Hit"ler , yüksek ısı ile buharlamalar, pamuktan ve telden sızan kimyasallar v.b. daha yüksek likit tüketimi ile riski arttıran faktörler haline geliyorlar. Burada bir şeyin altını tekrar çizmek istiyorum; e-sigarayı e-sigara ile kıyaslıyoruz, başka bir şeyle değil...

Şu anda Türkiye şartları içerisinde bulunabilecek en güvenli kombinasyonun MMM olduğu kanaatindeyim, bu kanaat tek bana da ait değil onu da belirteyim. Yanlız burada M Nic. konusuna da değinmek istiyorum; sentez kalite değil USP kalite olan Nic. kullanılmalı.

- ATOMIZER:
Çeşitleri açısından bu yazının konusu olmayan, bir çok farklı türde atomizerler mevcuttur. Bu tanklarda bulunan çelik, cam, akrilik, polikarbon, silikon, ultem, viton, pet gibi bir çok materyal likit ve buharla sürekli temas halinde olabilmektedir. Amacımız içeriği ve etkileri bilinmeyen kimyasallardan minimum miktarını vucudumuza dahil etmek olduğundan burada öne çıkan 2 tane materyal mevcut; Cam ve çelik.

Binlerce yıldır hayatımızda olan cam konusunda çok bir şey yazmaya gerek olduğunu düşünmüyorum. Ama genede sıcaklık ve kimyasallar gibi stres kaynaklarına karşı mükemmel dayanımı sayesinde atomizer tankları için en güvenli materyal olan camın, ısı yalıtımı ve dayanıklılık gibi bazı sıkıntıları da yok değil.

Paslanmaz çelik ise son 100 yıldır hayatımıza girmiş bir malzeme. 1960'lı yıllardan sonra, Amerika'da tencere v.b. amaçlar için kullanılmayan başlanan paslanmaz çeliğin, insan sağlığına etkileri konusunda yapılmış bir çok araştırma var. Salçalı, baharatlı yemeklerin yüksek ısılarda çelikte nasıl metal sızıntıları yapabileceği bile araştırılmış durumda. Ve bu araştırmalar sonucunda görünen o ki paslanmaz çelik, ısıya ve gıdaların sağlayabileceği türde aşındırıcı ortamlara tabi tutulması durumunda bile gayet güvenli bir materyal. SS304 ve SS316 çelikleri bu tür kullanım için ciddi dayanım performansları ile öne çıkıyor ve kullanılıyor durumdalar. Fakat burada her paslanmaz çeliğin paslanmaz çelik sayılmayacağını belirtmem gerekir. Çelik, kaltesiz bir SS304 veya SS316 çelik ise, kalite kontrol prosedürlerine uyulmamışsa, safsızlığı yüksekse ve alaşım oranları doğru değilse, bu çelik olması gerekenin çok üzerinde ağır metal sızıntılarına yol açabilir. Bu bakımdan, ucuz ve adsız klon çin atomizerlerinden özellikle uzak durulması gerekiyor. Size paslanmaz çelik diye satılan atomizerin, beklediğiniz türde bir metal olmama şansı gayet yüksek olabilir...

Bu arada SS316 çeliklerinin diğer bir adı da "surgical steel"dir. Ameliyatlarda, implantlarda kullanılırlar. Tabii ki piercing malzemesi olarak da kullanılırlar. Çok alerjik bünyeler haricinde vücutta bir reaksiyona neden olmazlar.

Polikarbon(PC) başta olmak üzere diğer plastikler konusuna ise özellikle değinmek isitiyorum. Plastik malzemelerin hemen hemen hepsi, ısıtıldıklarında ve aşındırıcı/çözücü kimyasallara maruz kaldıklarında, BPA başta olmak üzere EA(Estrogenic Activity - Östrojen özelliği gösteren) kimyasalları sızdırırlar. BPA sızdırması ile bilinen Polikarbon, bu konuda özellikle sabıkalıdır ve atomizer tanklarında kullanılmamalıdır.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3222987/
https://www.mayoclinic.org/healthy-...ealthy-eating/expert-answers/bpa/faq-20058331
https://www.npr.org/2011/03/02/134196209/study-most-plastics-leach-hormone-like-chemicals
Israrla bu polikarbon tankları üreten firmalara gerçekten anlam veremiyorum. SS304 çelikten imal edilmiş gayet güvenli bir atomizer olan IDA RDA'nın üreticisi, aynı zamanda çok sıkıntılı bulduğum ve nerede ise tamamı polikarbon'dan üretilmiş bir çok ürünü de üretiyor durumda...

Bunun yanında POD modların nerde ise tamamı plastik ve akrilik tank kullanıyor durumda. Bu tanklarda, özellikle tel bacaklarının geçtiği noktalarada oluşan defaormasyonlarla ilgili mesajlar, zannedersem sizin de gözünüzden kaçmamıştır.

En fazla gözardı edildiğini düşündüğüm atomizer bileşeni ise contalar. Hem likitle, hem de sıcak buharla devamlı temas halinda olan contaların ısıya dayanıklı "Tıbbi Kalite"(USP Class VI v.b.) olması bir zorunluluk. Fakat şimdiye kadar hiç bir üreticinin, contalarının kalitesini açıkladığına rastlamadım. Contaların likit ile temas yüzeyi minimum olabilir ama özellikle çözücü kimyasalların(yani likitlerin) tanklarda beklemesi durumunda sızan kimyasal miktarının lineer değil eksponansiyel olduğunu gösteren çalışmalar mevcut. Bu bağlamda, conta teması hiç olmayan paslanmaz çelik RDA'lar, daha güvenilir bir tank seçimi olarak öne çıkıyorlar.

Son zamanlarda çok sıklıkla karşımıza çıkan ULTEM'den de kısaca bahsedelim. Bir tür Polyetherimide(PEI) olan ve Sabic firmasının lisanslı ürünü olan ULTEM, çoğunlukla güvenilir kabul edilen bir malzeme olsa da, aslında bir ürün grubunun adıdır ve ULTEM ürün gurubu içerisindeki çoğu malzemeler, USP Class VI sertifikasına sahip değildir. Çelik ve ve cam yerine tercih edilmesi çok da mantıklı durmuyor.

RDA'ların günlük kullanımda pek pratik olmaması sebebi ile RTA ya da hazır bobinli bir sistem tercih edilese bile kaliteli cam, kaliteli çelik ve kaliteli conta kullandığını bildiğimiz tankları tercih etmek gerekecektir. Plastik hava pinli, Polikarbon/Plastik tanklı atomizerlerden kesinlikle uzak durulmalıdır.

- TEL:
Tel seçiminde öncelik, kaliteli üreticilerden temin edilmiş SS316 yada Kanthal A1 malzemelerinde olmalıdır. Çünkü ucuz metalin sızıntısı çok olur . Bu arada diğer teller tamamen güvensizdir demiyorum ama amaç en güvenli kullanımı yakalamak olduğundan kullanmıyorum.

https://vaporreporter.wordpress.com/tag/stainless-steel-wire/

Hem atomizer bahsinde belirtildiği hemde yukarıdaki linktede görüleceği üzer SS316, belkide buharlama için kullanılabilecek en güvenilir metal türüdür. "Dry Burn" yapılamaması ve aralıklı sarım yapılması bazı kullanıcılar için sorun olsada, bu güvenilir bir metal olduğu gerçeğini değiştirmez.

Kantahal A1'de kullanıyor durumdayım ama özellikle "Dry Burn" konusunda bazı çekincelerim var. "Dry Burn" ün niye yapılması gerektiği konusunda olduğu kadar, niye yapılmaması gerektiği konusunda bir çok makale okudum ve vardığım sonuç şu oldu; "Dry Burn" yapılmasa daha iyi olur. Çünkü "Dry Burn" sonrasında alüminyum oksit tabakası ile kaplanmış olsa bile metalin yapısı bozulmuş oluyor ve o tel artık Kanthal olarak kalmaya devam edemiyor.

Kendi adıma SS316 yada Kanthal A1 olması farketmeksizin olması gerekli yöntem;

- Tel alkolle silinir.
- "Hotspot" oluşmasını engellemek ve düzgün bir sarım elde edebilmek için tırnak arasında bir kaç defa gerdirerek katlanmış noktalar düzeltilir.
- Atomizere takıldıktan sonra, yaklaşık 0.1 - 0.2 saniyelik 2 - 3 kısa ateşleme yapılarak olası bazı kalıntılar yakılır. Bu durumda özellikle SS316'nın pembelik emaresinin yakınından bile geçmemesi lazım, ısıtma çok az ve çok kısa olmalı...

Tel değişimi konusuna da kısaca değinmek istiyorum;

[YAZI EKLENECEK]

Yeni tellerde sızıntının daha yüksek olması neden ile teli sık sık değiştirmek, yukarıdaki makalede de göreceğiniz üzere o kadar da iyi bir fikir değil. Düz nbase kullanıcılarının teli haftada bir değiştirmeleri bence çok da mantıksız değil.

- PAMUK
Her fırsatını bulduğum zaman belirttiğim bir hususu burada tekrar belirtmek istiyorum: Muji organik pamuk değildir. Sadece beyazlatılmamış(unbleached) ve ucuz bir makyaj temizleme pamuğudur. Buharlamaya uygun değildir. Muji kullanmayın.

Pamuk tarımı, böceklenmeye ciddi oranda meyilli olması dolayısı ile çok fazla ilaç ve kimyasal gerektiren bir tarım türüdür. Dolayısı ile organik olmayan pamuk tarımında, pamuğun içerisinde çok miktarda kimyasal ve ilaç kalıntısı olması son derece normaldir. Bu arada pamuk organik olsa bile, nihai ürünün göze güzel gözükmesi ve dayanıklılığını arttırma gibi sebeplerde dolayı beyazlatılır(bleaching). Tahmin deceğiniz gibi bu tür pamuk da buharlamaya pek uygun değildir.

Rayon ve türevlerine gelirsek;

https://cdn.textileschool.com/wp-content/uploads/2011/12/rayon-manufacturing-process1.png

Ana maddesi selüloz olsa bile nerede ise sadece kimyasal işleme süreçleri ile elde edilebilen bir ürünü(cellucotton) kullanmanın hiç bir mantığı yok. 2017'de kapanan Fiber Freaks, rayonları saflaştırmak için ek bir işleme süreci geliştirmişti. Ama bu sürece girmeyen bir ürünün kullanılması hiç mantıklı değil. Saflaştırma(kimyasallardan arındırma) sürecine girse bile daha güvenli alternatifleri(örn. beyazlatılmamış organik pamuk) olduğu sürece mantıklı değil.

Şu anda piysada e-sigara pamuğu olarak satılan onlarca ürün var. Elimde bir miktar Koh-Gen-Do(beyazlatılmamış, organik pamuk) stoğu olduğu için hiçbirini inceleme ihtiyacı duymadım. Ama denemek için Cotton bacon Prime aldım ve açıkçası net bir şekilde kimyasal tadı aldığımı söylemeliyim. Zararlı bir pamuk olduğunu iddia edecek değilim ama açık bir şekilde işlenmesi sırasında kullanılan kimyasalların bir kısmı pamuğun üzerinde mevcut ve ilk buharlama sırasında tadlarını likite veriyorlar.

Yukarıdaki bilgiler çerçevesinde kullanılabilecek en güvenli materyal, beyazlatılmamış, SERTİFİKALI organik pamuktur.

- İÇİM ŞEKLİ
Vücudumuza aldığımız kimyasalların miktarını belirleyen en birinci unsur, tükettiğimiz likit miktarıdır. Dolaylı olarak bu likiti hangi sıcaklıklarda buharladığımız da kimyasalların miktarını etkilese de, bu konudan GÜÇ/SICAKLIK başlığında bahsedilecektir.

İçim şeklinin MTL(Mouth to Lung - Sigara İçimi) ya da DL(Direct Lung - nargile İçimi) olmasının doğrudan bir farkı olmamasına rağmen, bu içim türlerinin kendi özel durumları, likit tüketimi miktarını doğrudan etkilemektedir. DL içimde, bir nefesete çok miktarda buharın ciğerlere alınması sebebi ile birim nikotin miktarı daha düşük tutulmaktadır. Bu da ister istemez, DL içim yapanların günlük likit tüketiminin çok yüksek olmasına yol açmaktadır.

MTL içim, tüketilen likit miktarını kısıtlamak için tercih edilecek içim tercihi olmalıdır.

- MOD/PİL
Aslında son derece basit bir teknolojiye sahip olan elektronik modlar, içlerindeki buck-boost dönüştürecüleri sayesinde, bir pilin verebileceği maksimum voltaj olan 4.2V değerinin kısıtlamalarını ortadan kaldırıyorlar. Elimizde regüle bir mod olduğu sürece "3.7Volt Efsanesi" gibi saçmalıklara takilmadan, bize sadece ihtiyacımız olan güç değerinde buharlamak kalıyor.

Dolayısı ile kullandığımız güç değerini sağlayabilen herhangi bir pil ve mod kombinasyonu, buharlamaya yeterli ve uygun olacaktır.

- GÜÇ/SICAKLIK
Güç ve sıcaklık konuları, teknik olarak anlaşılması sıkıntılı konular olsa da, tecrübeli kullanıcıların yapılandırmalarını kullanmanız durumunda, büyük ihtimalle güvenli sınırlar içerisinde kalırsınız.

Likiti buharlaştıran şey ISI yani ENERJİ'dir. Ve mod tarafından üretilen enerjide Watt x Saniye ile formüle edilebilir. Belirli bir enerji ile buharlaşan likitin sıcaklığını ise, bobin telinin yüzey alanı ve telin üzerinde dolaşan hava miktarı(debisi) ile kontrol altında tutarız. Bizim için kritik olan nokta, sıcak tel vasıtası ile üretilmiş buharın sıcaklığıdır. Formaldehit, akrolein gibi zararlı kimysalların oluşumunun sıcaklık farkı ile lineer bir ilşki içerisinde olduğunu biliyoruz ve bu ilişkideki kritik sıcaklık ise yaklaşık 215 °C'dir.

https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0169811

Atomizerin yanma odasının ufaklığı, bacasının kısalığı, ağızlığın iç çapının darlığı, buhar mikitarının yoğunluğu gibi etkenler, ağzımıza dolan buharın daha sıcak olmasına yol açarlar. Sırf ağzımıza dolan buharın sıcak olması, üretilen buharın gereğinden sıcak olduğu manasına gelmez. Uzun bacaya sahip bir atomizerde, geniş bir ağızlık kullanarak içim yaptığınız takdirde, soğuk görünümlü buhara rağmen hiç farkında olmadan tankta üretilen buharın gereğinden daha sıcak olmasına yol açmış olabilirsiniz. İlk satırda da belirttiğim üzere, tecrübeli kullanıcıların yapılandırmalarını kullanmanız durumunda ve de steam-engine gibi hesaplama yardımcılarını kullanarak büyük ihtimalle güvenli sınırlar içerisinde kalabilirsiniz.

Tankta üretilen buharın gereğinden sıcak olmasının yanında, diğer bir risk ise ağzımıza dolan buharın sıcaklığıdır. Aşırı sıcak buhar, ağız içinde yaralara(hatta kansere) ve dişeti çekilmelerine yol açar. Dişeti çekilmesi başladıktan sonra durdurması çok zor olan bir hastalıktır, ciddi önlemelere ihtiyaç duyulur ve dişerin dökülması ile sonuçlanır.

Sıcak buharında yanında bir diğer tehlike ise çiğ buhardır. Yeterli sıcaklığa ulaşamadan, buhar halinde değil de vakumlama etkisi yüzünden partiküller halinde oluşan buhara çiğ buhar denir. Ağız ve geniz hastalıklarının yanıdan akciğer için de zararlıdır.

Her cihaz, her atomizer kendine haz olduğu için genel bir formül vermek mümkün değil. Ama o cihaz için hem üreticilerin hemde kullanıcların genel tavsiyelerine uymak büyük ihtimalle sizin güvenli bir aralıkta kalmanızı sağlayacaktır. Fakat gene de sizi tatmin eden minimum sıcaklıkta kalmakta fayda var.

Anlatacaklarım bu kadar... Eksik ya da yanlış gördüğünüz konuları delilleri ile bana iletirseniz, hem düzeltirim hem de doğrusunu öğrenmiş olmaktan ziyadesi ile memnun olurum.

Sağlıkla kalın.

 

Çok güzel olmuş, bir kaç link faydalı olabilir, mesela steam engine.

Aroma konusu çaya şeker atmayı bırakan ben için bir hedef inşallah bir gün aromadan da uzaklaşacağım

 

Elinize kolunuza sağlık dusuk aroma kullanıyordum bu yazıdan sonra aroma almayacağım artık teşekkür ederim bilgiler için

 

Derli toplu çok guzel bir yazi. Yazılanların hepsine katiliyorum. Kimisi okuyarak kimisi de deneyerek öğrenir. Maalesef deneyerek öğrenenlerdenim galiba. 2 sene icerisinde çokça zaman ve para harcayarak aromasiz likit ve soğuk buhar ikilisinin, benim için en iyisi olduğunu ancak geçen hafta idrak edebildim. Bahsedilenler farklı konularda çokça konuşulmuş ama derli toplu sekilde bir tek konuda aktarilmis olması çok faydalı olmuş.

 

Çok güzel bilgiler, elinize sağlık, özellikle pamuk, tel ve aroma konusunda bu günlerde değişime gitmeyi düşünüyorum,

Aromasız, sek nbase bir sonraki ilk adımım olacak, aynı anda pamuk konusunda da son günlerde değişim düşüncem vardı ki bilgiler düsüncelerimi doğrular nitelikte,

Tel konusunda kararsızım, kanthal a1 kullanıyorum, hiç çelik tel denemedim ancak deneyimlerim sonucu dry burn konusunda görüşlerinize katılıyorum, bir dry burn sonrası hic bir zaman ilk sarım sonrası aldığım içim kalitesini alamadım,

Güzel bilgilendirme için teşekkürler.

 

Güzel konu elinize ve emeğinize sağlık hocam.

 

Defalarca okunsa bıkılmayacak sadelikte ve dolulukta, faydalı bir yazı olmuş. Elinize, emeğinize sağlık.

 

yüzde 1 ile demlenen konsantre aromalar daha az zararlıdır diyebilir miyiz?

 

Sadece istatiksel açıdan daha az zararlı olduklarını umabiliriz ama karşılaştılmalı ve kontrollü bir analiz yapılmadığı sürece kesin olarak daha az zararlıdır diyemeyiz.

 

Diyebiliriz hocam %8.10 koyanlar var tabiki en iyisi hiç koymamak. Mesela ben %3 aroma kullanıyorum bazen arkadaşların likitlerini tatıyorum şerbet gibi geliyor

 

Her yönü ile; derlenip toparlanmış, iyi bir kılavuz olmuş. Yeni başlayan ve başlayacak arkadaşların iyi okuması temennisi ile...

Sizi tebrik ediyorum...

 

Yeni başlayanların mutlaka okuması gereken bir yazı olmuş. Elinize emeğinize sağlık hocam

 

Biz boşuna mı sek kullanıyoruz?

 

Aşılması gereken düşünceler var mesela sade ekmek yiyorum gibi düşünme. Zor iş kafada büyüdükçe büyüyor.

 

Ne yazık ki sigara zammı sonrası buraya düşenler kadar ilgi görmüyor bu konu. Dün bütün gün derdine çare aradık adamın. Ne zaman foruma gelsem aynı konu.

Her yeni gelen bu yazıyı da okusun diye konuyu yukarı taşıyalım.

 

Sizi tebrik ederim tüm bilgilerin aşağı yukarı toparlanmış halini sunmuşsunuz.Konunuzu editleyerek güncel tutmanızı temenni ederim.

telin silinmesi olayına tamamen katılıyorum.Geçen sene üşenmeden Bir makara teli söktüm ve ultrasoniğe koydum cihazın kazanının tabanında oluşan tortu gözlerimi yerinden çıkarmıştı.

Ne olursa olsun kullanıcılar hiç birşey yapamıyorsa kullanacakları kadar kestikleri teli bir selpak vasıtası ile silmelidir.

 

Yazı çok güzel olmuş. Gönlünüze , emeğinize sağlık hocam. Sek nbase olayına ne zamandır sıcak baksam da belirli bir alışılmışlık var sanırım bunu yıkmak (kendi adıma) zaman alıcak.

 

Öncelikle elinize sağlık. Son derece derin ve dolu bir yazı olmuş.

Yazıda katılmadığım yegane nokta tel konusu. Neden katılmadığımı da kısaca belirteyim.

Paslanmaz çelik (SS 304 veya SS316) birbirine yakın oranlarda Nikel (yaklaşık 10%) ve Krom (yaklaşık 18%) içerir. Paslanmaz çelik mutfak gereçlerinden yemeğe krom ve nikel sızıntısı olduğuna dair bilimsel araştırmalar vardır. Mesela: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4284091/
Bu sızıntı, mutfak gereci yeni iken yüksektir. Zaman içinde azalır. Benzer durumun teller için de yaşanacağı (Tellerin, mutfak gereçlerinden daha yüksek sıcaklıklara çıktığı da göz önüne alındığında) aşikardır.

Bundan gayrı, Kanthal A1 krom içeriği %20,5-23,5 arasındadır. SS 304 ve SS316'nın krom içeriği bu değerden birkaç puan düşüktür. Her iki malzeme de ısıtıldığında kanserojen olan hexavalent krom oksit oluşumu teorik olarak mümkündür. Bu madde genelde paslanmaz çeliğin kaynağı sırasında büyük miktarlarda açığa çıktığından dolayı araştırmalarda paslanmaz çelikler (SS) ile eşleştirilir. Hexavalent krom oksit ciddi bir kanserojendir. Akciğer kanseri ile ilişkilendirilmiştir.
Kanthal A1, kromun yanında aluminyum da içerir. Sıcaklığa bağlı olmakla birlikte, aluminyumun oksijen afinitesi (oksijene bağlanma isteği) kroma göre daha yüksektir. Ayrıca aluminyum oksit, krom oksitlerine göre daha stabil bir yüzey yapışması sergiler. Bildiğim kadarı ile kanserojen olarak sınıflandırılmamıştır. Lakin dryburn prosesi ile tel yüzeyinde ne kadar alumina, ne kadar krom oksit oluştuğu hakkında hem girdiler çok değişken hem de hiçbir araştırma olmadığından söz söylemek kolay değil. Bu sebeple gerçekten ne kadar riskli olup olmadığını belirlemek zor.

Öte yandan saf titanyum, oksitlenmeye karşı kendisini titanyum dioksit denilen oksit tabakası ile korur. Saf metal yüzeyinde mikron mertebesinde mevcuttur. Bu maddenin solunması durumunda da kanserojen olduğu düşünülmektedir. Bu düşüncenin sebebi fare deneyleridir. Titanyum dioksit, endüstride özellikle beyaz pigment olarak yer bulur ve büyük miktarlarda üretilir. Üretim alanlarında çalışanlar yüksek miktarda titanyum dioksit tozuna maruz kalmaktadırlar. Bu insanlar üzerinde bu gün kadar yapılan araştırmalar, titanyum dioksiti kanser riski ile bağdaştırılamamıştır.
Özellikle 300 derece altında yüzeyde ilave titanyum dioksit oluşumu beklenmez.

İşbu yazdıklarımdan ötürü; doğru, kontrollü ve kaliteli bir çipsetle kullanıldığı sürece görece en güvenli telin platin (malesef bobini 100 dolar civarına geliyor) sonrasında ise titanyum grade 1 olduğunu düşünüyorum.

Tabi tüm bu yazdıklarım tavuğun suyunun suyu olmaktan öteye geçemiyor. Bu konu hakkında bu güne kadar yapılmış hiçbir kontrollü deney mevcut değil. Sanayi ve gıda sektörü için yapılmış araştırmalardan pay çıkartmaya çalışıyoruz. Bu sebeple yazdıklarımda yanılma payı son derece yüksektir. Hiçbiri keskin değildir ve olamaz da. Yazıyı okuyan herkesi kendi araştırmasını yapmaya ve bildiği en doğru yolda, en güvenli ve sağlıklı şekilde buharlamaya davet ederim.

Herkese selamlar.

 

+

 

N.E.T. tütün aromaları hakkındaki durum nedir?